Dlaczego piłka nożna jest tak popularna: Historia tej niesamowitej gry
Piłka nożna, znana jako królewski sport, zdobyła serca milionów ludzi na całym świecie. Jej popularność sięga odległej historii, chociaż o nowoczesnej piłce nożnej mówimy dopiero w drugiej połowie XIX wieku, kiedy zaczęła się rozwijać szczególnie w Wielkiej Brytanii. A prawdopodobnie historyczny rozwój należy do głównych powodów, dla których piłka nożna jest tak popularna w Anglii, gdzie znajduje się ponad 40 000 zarejestrowanych klubów.
Dzięki swojej popularności wśród ludzi, profesjonalnemu rozwojowi i rozwojowi rozgrywek stała się częścią globalnej kultury i jednoczy ludzi na całym świecie.
Przyjrzyjmy się, jaka jest historia piłki nożnej i dlaczego cieszy się taką popularnością.
Od Azteków, przez Chiny aż po Rzym
Patrząc na naprawdę głęboką historię, znajdziemy odniesienia do gier zespołowych z piłką sprzed około trzech tysięcy lat w starożytnych kulturach azteckich. Piłka była wykonana z gumy, a gra nazywała się Tchatali.
Niektóre z gier miały charakter rytualny, gdzie piłka symbolizowała słońce. Kapitan pokonanego zespołu został następnie poświęcony bogom.
W Chinach pojawiła się gra, w której kopano piłkę, mniej więcej między III a II wiekiem p.n.e., nazywana Cuju lub Ts'u-chü. Piłka była okrągła, szyta ze skóry i wypełniona futrem lub piórami. Brało w niej udział głównie wojsko, zanim rozprzestrzeniła się wśród zwykłych ludzi.
Inne wersje gry pojawiały się w Grecji, gdzie piłka była wykonana ze skóry i wypełniona włosami.
Grecki sposób gry rozprzestrzenił się następnie do Rzymu, gdzie gry były postrzegane jako rozrywka. Pomagały również w budowaniu siły fizycznej i równowagi psychicznej.
Po upadku cesarstwa rzymskiego nastąpił również upadek gier z piłką. Zapisy o nich przetrwały dzięki średniowiecznym klasztorom, do których później również się rozprzestrzeniły.
Średniowieczna forma gry
Według pierwszych zachowanych relacji, w średniowieczu kopana rozwijała się głównie we Francji, Włoszech i Anglii, gdzie stała się bardzo popularna. Grała się głównie na ulicach miast, na wsiach i na łąkach, a uczestniczyło w niej bardzo wiele osób.
Celem było zdobycie piłki i dostarczenie jej do jednej z miejskich bram. Ze względu na dużą frekwencję i twardszy sposób gry, który obejmował także walki pięściami, dochodziło do niszczenia mienia i czasami nawet do śmiertelnych obrażeń. To doprowadziło do ogłoszenia miejskich lub królewskich dekretów zakazujących gry.
W XVII wieku ulice Londynu znów ożyły grami podobnymi do kopanej. W szkołach wprowadzano również zajęcia sportowe, aby uczniowie nie stawali się „chuliganami” i wandalami. Szczególnie w Cambridge, Etonie, Harrow, Charterhouse, Rugby, Shrewsbury i Westminsterze. Każda z nich jednak stosowała własne, nieustannie zmieniające się zasady dostosowane do lokalnych warunków.
Stopniowo powstały dwie główne formy, z których jedna pozwalała na wzięcie piłki do rąk (poprzednik rugby), a w drugiej grano wyłącznie nogami.
Pierwsze zasady i powstanie Związku Piłki Nożnej
W miarę postępu technologicznego rosła również rywalizacja między szkołami. Z tego powodu konieczne było uregulowanie zasad gry. W 1848 roku odbyło się spotkanie w Cambridge 14 przedstawicieli szkół, którym udało się częściowe zjednoczenie zasad.
Nie pojawiła się wśród nich wzmianka określająca rodzaj, rozmiar lub wagę piłki, nie podano wymiarów bramki i boiska, nie zdefiniowano sędziów, liczby graczy ani długości czasu gry. Podobnie nie ustalono konsekwencji za nieprzestrzeganie tych zasad.
Za ważniejszy kamień milowy uznaje się rok 1863, kiedy to powstał pierwszy Związek Piłki Nożnej w Anglii.
Zasady, które ustalił związek, zakazywały twardej gry ciałem (hacking), noszenia piłki w rękach oraz trzymania i podcinania przeciwnika z piłką.
Ponieważ niektórzy nie zgadzali się na zmiany zakazujące hacking, powstała druga grupa, która w 1871 roku założyła Rugby Football Union, oddzielając rugby od piłki nożnej.
Gra nadal przechodziła rozwój, a niektóre zasady były wciąż elastyczne. Liczba graczy na boisku mogła się na przykład różnić, a koszulki nie były używane do odróżnienia drużyn.
Dopiero w 1870 roku wprowadzono liczbę dziesięciu graczy i jednego bramkarza. Rok później ustalono funkcję neutralnego sędziego, a piłkę mogła dotykać rękami tylko bramkarz.
Zawody i popularyzacja piłki nożnej
Popularność piłki nożnej w Anglii rosła, a w miarę tego powstało również kilka zawodów. Przed założeniem FA Cup w związku było tylko 50 drużyn. Puchar pomógł w popularyzacji piłki nożnej, a w 1877 roku dołączyła Sheffield Association, co rozszerzyło bazę członkowską do 128 klubów.
W 1872 roku odbył się również pierwszy międzynarodowy mecz między Anglią a Szkocją, który zakończył się bezbramkowym remisem.
Model Angielskiego Pucharu i założenie angielskiej ligi zainspirowały zawody w innych krajach. Turnieje były prowadzone przez organizację zwaną The Association Football Union.
Pierwszym mistrzem Anglii został w 1889 roku Preston North End, który od razu zapisał zwycięski dublet, czyli sukces w lidze i w pucharze.
Zasadnicze zmiany zasad od 1886 roku
2.czerwca 1886 roku odbyło się pierwsze posiedzenie organizacji o nazwie International Football Association Board, w skład której weszli przedstawiciele Anglii, Szkocji, Irlandii i Walii. W 1913 roku dołączył do nich delegat międzynarodowej federacji piłkarskiej FIFA, która powstała w Paryżu w 1904 roku.
Członkowie Boardu corocznie głosowali nad zmianami zasad gry. W 1891 roku na irlandzki wniosek dokonano ich przeglądu.
- W 1890 roku wprowadzono siatki bramkowe.
- W 1891 roku wprowadzono rzut karny, który mógł być wykonany z dowolnego miejsca na specjalnej linii dwunastojardowej.
- W 1907 roku przestał obowiązywać ofsajd na własnej połowie boiska.
- W 1912 roku bramkarz mógł chwytać piłkę rękami w obrębie swojego pola karnego (wcześniej mógł to robić na całym boisku z możliwością wrzucenia piłki do bramki przeciwnika).
- W 1925 roku zmieniły się zasady ofsajdu. Aby gracz pozostał w grze, musiało być między nim a bramką dwóch graczy, a nie dotychczasowych trzech.
H2: Początki profesjonalnej piłki nożnej
Początki profesjonalnej gry w piłkę nożną sięgają północnej Anglii, chociaż pierwsi profesjonalni gracze pochodzili ze Szkocji. Szkockie kluby grały bowiem bardziej ofensywnie, opierając się na podaniach, co przyniosło im więcej sukcesów.
W 1872 roku w międzynarodowym meczu Szkocji i Anglii padł remis, ale w kolejnych latach Szkoci wygrali dziewięć razy, a Anglicy tylko dwa.
W 1879 roku jeden mało znaczący klub pracowników bawełny, Darwen z Lancashire, zremisował z Old Etonians. Później odkryto, że w angielskim klubie grali dwaj szkoccy zawodnicy, Fergus Suter i James Love. Mieli być namówieni do pozostania w Anglii po towarzyskim meczu z Patrick Thistle przez angielskich działaczy, którzy obiecali im bardzo dobre warunki płacowe za rozegrane mecze z lokalnym klubem piłkarskim.
Ten przypadek jeszcze nie oznaczał zasady płatnego transferu zawodników. Kluby mogły sobie na to pozwolić tylko w przypadku wystarczającej ilości czarnych pieniędzy, a wszystko działo się wbrew zasadom Związku Piłki Nożnej, który wciąż postrzegał piłkę nożną jako amatorską grę.
Południowe kluby, składające się z byłych graczy szkół, odmawiały stawienia czoła tym profesjonalnym, co ostatecznie rozwiązał sekretarz FA Charles Alcock. Chociaż był zwolennikiem amatorstwa, w profesjonalizmie dostrzegał nieunikniony postęp gry.
W 1885 roku Związek Piłki Nożnej postanowił zalegalizować profesjonalną piłkę nożną.
U szkockich sąsiadów pozwolenie na profesjonalną karierę w piłce nożnej wprowadzono dopiero w 1893 roku. Mimo to do tego czasu lokalne kluby zatrudniały piłkarzy grających za pieniądze na czarno.
H3: Powstanie angielskiej ligi jako źródła dochodów
Związek Piłki Nożnej musiał następnie znaleźć źródło pieniędzy, aby zapewnić stałe dochody profesjonalnym graczom. Mecze towarzyskie, które pozostały drużynom po eliminacji z Angielskiego Pucharu, nie były zbyt lukratywne.
W 1886 roku powstała więc długotrwała liga angielska, która miała zapewnić wystarczającą liczbę atrakcyjnych meczów i napełnić kasę.
Popularność piłki nożnej jeszcze bardziej wzrosła, ponieważ niezliczona ilość młodych mężczyzn mogła zarabiać na życie kopiąc piłkę zamiast ciężko pracować w fabrykach. Dodatkowo otrzymywali dość przyzwoite wynagrodzenia.
W 1901 roku najwyższa pensja dla profesjonalnych graczy wynosiła około 4 funty tygodniowo. W 1910 roku pensja wzrosła do 5 funtów, a do 1920 roku osiągnęła 9 funtów.
Najwyższa pensja została wprowadzona między innymi z obaw, aby bogatsze kluby nie przyciągały utalentowanych graczy i nie osłabiały w ten sposób biedniejszych.
Historyczny sprzęt piłkarski
Ciężkie piłki wypełnione pęcherzem moczowym
W miarę rozwoju zasad piłki nożnej, z biegiem lat rozwijał się również sprzęt graczy. Z kożuchów wypełnionych piórami stopniowo przeszło się na wypełnienie pęcherzem wieprzowym, który został wybrany ze względu na swoją elastyczność i zdolność do utrzymywania powietrza. Pęcherze wszywano wewnątrz skóry, która tworzyła powierzchnię piłki nożnej.
Do wad piłek należało możliwe nasiąknięcie wodą podczas złej pogody. W takim momencie bardzo trudno było je kopnąć, a o strzałach głową nie było mowy.
Rozmiar piłki był elastyczny aż do 1872 roku, kiedy Związek Piłki Nożnej ustalił obwód piłki na 68-73 cm.
Ciężkie bawełniane koszulki i szorty
Gracze w szkołach średnich nosili lepsze koszulki niż amatorzy, którzy byli ubrani w niejednolite koszulki i spodnie z klamrami. Koszulki szkolne były kolorowe i mocno wzorzyste, podobne do koszulek jeździeckich. Albo wyglądały jak w paski piżamy. Dorośli gracze grali w ciężkich bawełnianych koszulach, do których nosili szorty pod kolanami zapinane na guziki, które zostały zastąpione spodniami około 1905 roku.
Dopiero z rozwojem profesjonalnej piłki nożnej dorośli gracze zaczęli stylizować się na eleganckie koszulki średnio-szkolne, których styl i kolory początkowo mocno się zmieniały. Koszulki miały różne guziki, zapięcia, kołnierze.
Wcześniej cięższe materiały stopniowo zastępowały lżejsze i bardziej dopasowane.
Duży zamęt powodował identyczny strój bramkarza i kolegów z drużyny. Jednak od 1909 roku Związek Piłki Nożnej postanowił, że bramkarz musi nosić koszulkę w kolorze czerwonym lub niebieskim, a do 1912 roku dodano jeszcze zielony. Do lat 50. XX wieku bramkarze nosili również golfy.
Kolce w butach piłkarskich zastąpiły korki
Jeśli chodzi o buty piłkarskie, początkowo były to buty z kolcami. Z czasem zrezygnowano z nich na rzecz zwykłych butów. Stopniowo zaczęły się pojawiać buty z korkami, które umożliwiały lepszy ruch na boisku w każdych warunkach pogodowych.
Skórzane buty sięgały ponad kostki, gdzie były przyszyte łatki do wprowadzenia dodatkowych ochraniaczy. Wadą tych butów piłkarskich była ich sztywność. Trwało długo, zanim gracze je założyli i przyzwyczaili się do nich.
Dlaczego piłka nożna jest tak popularna?
Piłka nożna należy do najpopularniejszych sportów z największą liczbą fanów na całym świecie.
Nie dyskryminuje według rasy, społecznego, finansowego ani religijnego pochodzenia. Jest po prostu dostępna dla wszystkich.
Jest uznawana w różnych kulturach na całym świecie.
Piłka nożna buduje społeczności i poczucie przynależności społecznej. Każdy klub piłkarski ma zapalonych fanów, którzy się z nim identyfikują i go wspierają. Łączy ludzi i daje im poczucie wiary.
Piłka nożna tworzy miejsca pracy dla wielu, którzy chcą być związani z klubem poza boiskiem. Wydarzenia piłkarskie są ważne dla organizacji i koordynatorów.
Zawodnicy mają pozytywny wpływ na innych graczy, którzy chcą rozwijać swoje umiejętności i zbliżyć się do swoich uznawanych idoli. Wielu młodych ludzi widzi w swoich ulubionych zawodnikach bohaterów na boisku.
